بزرگترین اشتباه شیطان
بزرگ ترین اشتباه شیطان از آن جا سرچشمه گرفت ، او فکر مى کرد چون از آتش
فروزان خلق شده ، واقعا از آدمى که از خاک به وجود آمده بهتر و بالاتر است ؛ در حالى
که اگر قدرى از تعصب و تکبر و لجاجت پایین مى آمد مى فهمید که به
دلایل ذیل آدم علیه السلام از او برتر است .
1. همه مواد غذایى ، جواهرات با ارزش و قیمتى ، نیروى بدنى و جسمى انسان و حیوانات
تمام نیروى فکرى و عقلى از خاک است ، اگر خاک نباشد هیچ چیز نیست ، ولى آتش این همه
ویژگى ها را ندارد.
2. اگر تکبر و خودبینى را کنار مى گذاشت . اقرار مى کرد که خاک خواصى دارد. مثلا
گیاهان را مى رویاند و نشو و نما مى دهد و قابل ترقى است . به همین
دلیل روح خدایى به آن تعلق گرفت و چنان قابلیتى را پیدا کرد.
3. اگر با چشم تواضع نگاه مى کرد مى دید که خاک امین و امانت دار خوبى است و هر چه
را که به عنوان امانت به او دهند پس از گذشت صدها یا هزاران
سال بى آن که در آن خیانتى کند، پس مى دهد.
4. اگر حقیقت بین بود اقرار مى کرد که خاک متواضع است و تواضع یکى از صفات نیک
و پسندیده مى باشد. ولى آتش متکبر و سرکش ، طالب بزرگى و خودبینى مى باشد و
مسلما تواضع از تکبر بهتر است .
5. از خصوصیات خاک و گل این است که حالت چسبندگى و نگاه دارندگى دارد و موقعى
که با روح ترکیب شود فیوضات الهى را به خود مى گیرد. از همین رو، وقتى روح در
آدم دمیده شد، سجده گاه فرشتگان قرار گرفت . ولى آتش چنین نیست .
6. گل مرکب از آب و خاک است ، همان آبى که مایه حیات و زندگى هر چیزى است . چنان چه
خداوند مى فرماید:
وجعلنا من الماء کل شیئى حى افلا یؤ منون ؛
آیا کافران نمى دانند - که (ما هر چیز زنده را از آب قرار دادیم ؟ (مایه حیات و زندگى
هر چیزى از آب است ) آیا ایمان نمى آورند؟)
همان خاکى که مایه نشو و نما و رویاندن است ، هنگامى که با آب در هم آمیزند، نفس حیوان
از آن متولد مى شود؛ مانند انسان که روح با خاک در هم آمیخته شد و روح پرستنده و پیکر
ستایش گر آفریده شد.
7. هم چنین دستور خدا براى سجده ، فقط براى آدمى که از خاک خلق شده نبود، بلکه
سجده در برابر آن روحى بود که خداوند از خودش در او دمیده بود و به وسیله آن روح
مقدس بود که آدم خاکى به آدم ملکوتى لقب یافته . دستور سجده در
مقابل آدم هم بعد از دمیدن روح در او بود، نه
قبل از آن ، چنان چه خداوند در قرآن مى فرماید:
و اذا سویته و نفخت فیه من روحى فقعوا لو ساجدین ؛
(هنگامى که خلقت انسان به پایان رسید و کمال یافت و از روح خود (که یک روح شریف
و پاک و با عظمتى است ) در آن دمیدم همگى به خاطر او سجده کنید).
آرى ! عظمت آدم و دستور سجده به او به واسطه آن روح الهى بود که در او دمیده شده و
گرنه خاک به خودى خود این همه مقام و منزلت و عزت را نداشت .
8. وقتى روح خدا در او دمیده شد، نور خدا هم در قلب او تابید و در واقع آن قلب ، مانند
کعبه از براى ملائکه شد و همین طور که انسان رو به سوى کعبه مى کند و سر به سجده
مى گذارد، فرشتگان هم باید در مقابل آن تجلى گاه نور خدا سجده کنند.
9. علاوه بر این ، شرف آدم به این واسطه بود که
گل او را خود خداوند متعال بدون واسطه سرشته و خود ضامنش بود. چنان چه مى فرماید:
قال یا ابلیس ما منعک ، ان تسجد لما خلقت بیدى ؛
(خداوند به شیطان فرمود: - اى ابلیس تو را چه مانع شد به موجودى که من با دو دست
(علم و قدرت ) خود آفریدم سجده نکنى ؟!).
پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله و سلم هم درباره این نکته که
گل آدم را خود خداوند سرشته ، فرمود: گل آدم را خداوند با دست خود
چهل روز خمیر کرد.
10. از همه این ها که بگذریم ، عبادت خداوند عبارت است از، اطاعت و فرمان بردارى
او، و امر به سجده در برابر آدم علیه السلام هم یکى از دستورهاى الهى است که باید
بدون چون و چرا اجرا شود. سجده به آدم یعنى سجده به خدا، چون به دستور خدا است .
شیطان همه این فضایل و کمالات را از کف داد.
