از پیامبر خدا(ص ) نقل شده که خداى متعال روز قیامت از سه کس
سئوال کند:
1- از عالمى که خداوند به او مقام علم و معرفت را عنایت کرده
سئوال کند، با آن علمى که یاد گرفتى (براى اینجا) چه کردى (و چه فراهم نموده اى ؟)
او در جواب گوید: در دل شب از رختخواب خود بلند مى شدم و نماز شب مى خواندم و شب
زنده دارى مى کردم و در روز هم عبادت خدا مى نمودم ، خداوند
متعال در جواب فرماید: دروغ گفتى ، ملائکه هم به او گویند دروغ گفتى چون قصد تو
فقط این بود که بگویند فلان عالم چنین و چنان است (و تعریف و مدح تو را کنند)، که
تعریفت را هم کردند.
2- از ثروتمندى که خدا به فضل و کرمش به او
مال داده ، خداى متعال از او سئوال نماید، به تو نعمت و
مال عنایت کردم با آن چه کردى ؟ در جواب گوید: پروردگارا با آن
مال صدقه دادم (و هب فقراء در شب و روز کمک کردم و به آنها خوراک و پوشاک و مسکن دادم
) خداوند در جواب فرماید: دروغ گفتى ، ملائکه هم گویند: دروغ گفتى ، بلکه خواستى
با این کار بگویند: فلانى با سخاوت و با گذشت و با جود و کرم است ، که مردم هم
گفتند و معروف به سخاوت هم شدى .
3- از شخصى که به جبهه رفته و جنگ نموده تا به شهادت رسیده است ، خداوند
متعال سئوال نماید: (براى اینجا) چه کردى ؟ (و چه فراهم نمودى ؟) در جواب گوید:
خدایا به من دستور جهاد داده شد و من جهاد کردم تا کشته شدم ، خداوند در جوابش فرماید:
((دروغ گفتى ))، ملائکه هم گویند: ((دروغ گفتى )) تو فقط قصدت این بود که مردم
به تو بگویند: چه مرد دلیر و شجاعى ، و به تو لقب شجاعت هم دادند، (پس هیچ چیز و
هیچ کارى براى خدا انجام ندادید و هیچ از خدا طلب کار نیستید)