شب اول قبر و وحشت از آن
پس از طی سکرات و غمرات یکی
از وحشتناکترین مواقف انسان در سفر آخرت ، شب اول قبر
است و آن اولین شب و رود انسان بر عالم برزخ است . واژه وحشت به معنای ترس
نیست ،
بلکه ترس لازمه وحشت است . زیرا وحشت به معنای عدم آشنایی و بیگانگی انسان
از وضعیت
جدید است . انسان هر چه بیشتر در دنیا تعلق خاطر به اسباب و لوازم داشته
باشد درجه
وحشت و تنهاییش نیز بیشتر خواهد بود و بالعکس ، هر چه انسان در دنیا کمتر
وابسته
باشد مرگ و عوالم پس از آن برایش آشناتر و گوارتر خواهد بود . حضرت امیر ( ع
)
همواره می فرمود : مرگ برای علی ( ع ) از پستان مادر برای بچه شیرخواره
مانوس تر
است .
از آنجا که اولین شب قبر از اهمیت ویژه ای برخوردار است و همه می خواهند بدانند که این موقف چیست و چه بر سر آنها خواهد آمد ، بسیار بجاست که احادیثی در این رابطه خاطرنشان شود . گروهی از احادیث از سوال و جوابی که بین فرشتگان الهی و انسان رد و بدل می شود پرده بر می دارد . به عنوان نمونه : رسول خدا ( ص ) به یکی از اصحابش فرمود : چگونه خواهی بود آنگاه که دو " فتان " قبر ( دو ملک از ملائک ) بر تو وارد شوند ؟ عرض کرد : یا رسول الله فتانان قبر چیستند ؟ ( کیستند ) . فرمود : دو ملک هستند که بسیار خشن و بدخلقند ، صدایشان مانند رعد و پر سر و صدا و چشمانشان مانند برق ربانیده ( کور کننده ) است ، در حالیکه در میان انبوه موهایشان حرکت می کنند و زمین را با نیش دندانهایشان می شکافند ( اینهایند ) که از تو سوال می کنند ...
سلیمان بن خالد می گوید : از امام صادق ( ع ) درباره چیزی که متوفی ( در شب اول قبر ) ملاقات می کند جویا شدم ، حضرت فرمود : " دو ملکند که به آنها منکر و نکیر گفته می شود بر صاحب قبر وارد می شوند و از او درباره رسول خدا ( ص ) سوال می کنند ، بدین نحو : چه می گویی درباره این مردی که بر شما مبعوث گشت ؟ صاحب قبر پاسخ می دهد : این مرد کیست ؟ نکیرین می گویند : همان که می گفت رسول خداست ، آیا حق می گفت ؟
حضرت در ادامه حدیث فرمود : پس اگر این مرد از اهل شک باشد در جواب نکیرین می گوید : نمی دانم . شنیدم که مردم چنین می گویند ، نمی دانم این موضوع حق است یا دروغ . آنگاه نکیرین بر او چنان ضربه ای می زنند که صدایش را اهل آسمانها و زمین ( ملکوتیان ) بجز مشرکین می شنوند . و اگر این فرد از متقیان باشد بدون ترس و هراس می گوید : آیا از رسول الله از من سوال می کنید ؟ می گویند : آیا تو می دانی که او رسول خداست ؟ پس این فرد می گوید : آری شهادت می دهم که او رسول بخق خداست و هدایت و دین حق را آورد . حضرت فرمود : پس این فرد جایگاهش را در بهشت می بیند و قبرش گشوده می شود . آنگاه آن دو ملک به او می گویند : بخواب ، خوابی که هی خوابیده ای چنان خوابهای زیبا نمی بیند
