از روزی که آتش جهنم خلق شد، میکائیل نخندیده است

ملا محمدعلی مجتهد، معروف به مرحوم آیت‌الله احمد مجتهدی تهرانی از علمای بنام تهران بود که سال 86 بدرود حیات گفت، اما سخنرانی‌ها و پندهای عرفانی و اخلاقی وی به یادگار مانده است و می‌توانیم هر چند به صورت مجازی هم که شده پای درس این استاد اخلاق تلمذ کنیم.

آیت‌الله مجتهدی رابطه خوبی با طلاب داشت، طوری که فضای گرم و صمیمی بر حوزه علمیه‌شان حاکم بود. این استاد برجسته اخلاقی، مباحث را چنان رسا ارائه می‌‌داد که بر دل می‌‌نشست؛ به طوری که حتی هم ‌اکنون نیز نشستن پای صحبت و کلاس اخلاق ایشان خالی از لطف نیست.  دو بهشت پاداش کسی که ...
خداوند عالم در قرآن کریم می فرماید: «هُدًی وَرَحْمَةٌ لِّلَّذِینَ هُمْ لِرَبِّهِمْ یَرْهَبُونَ»(1) یعنی هدایت و رحمت از برای کسانی است که ایشان از پروردگار خود خائف و ترسانند و فرمود: «وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ»(2) یعنی هرکه از پروردگار خود بترسد از برای او دو بهشت است.

در حدیث قدسی وارد شده است که به عزت خودم قسم که بر هیچ بنده دو ترس را جمع نمی کنم و از برای هیچ بنده‌ای دو امر را قرار نمی‌دهم پس هرکه در دنیا ایمن باشد از من در روز قیامت او را خواهم ترسانید و هرکه در دنیا از من بترسد در روز قیامت او را ایمن خواهم ساخت.
 
خیر کثیر  را به چه کسی می دهند
هرکسی از خدا بترسد خیری کثیری خدا به او داده است. « مَنْ یُؤتُ الْحِکْمَهَ فَقَدْ اوتِیَ خَیْراً کثیراً»(3) بعضی از علما، آن حکمت را خوف و ترس معنی کرده اند. یک نفر چند میلیون مالش را در تاکسی جا گذاشته بود. راننده تاکسی صاحبش را پیدا کرد و پول ها را پس داد. می‌توانست بخورد و کسی هم نمی فهمید. اما چی باعث شد که پول را به صاحبش رساند؟ بله خوف. هرکس بترسد و گناه نکند و حق مردم را ضایع نکند، خداوند خیر کثیر به او می بخشد.


ترس از گناهان گذشته و ترس از آینده
لذا امروز حدیثی خواندم به مناسبت خوف که ما، بین دو ترسیم. «بِینَ المَخَافَتِین» . این حدیث را حفظ کنید. ذَنبٌ قَد مَضَا. از گناهان گذشته مان می ترسیم. نمیدانیم خدا از ما می گذرد یا نه. چون بعضی گناهان خداوند را به غضب می آورد، می‌گوید بنده من! من دیگر تو را نمی آمرزم. مثلا از یک عالم توقع ندارد یک گناهی بکند. شاید دیگران بکنند اینطور نباشد. در حدیث دارد گاهی خداوند به غضب می‌آید که شخصی گناهی می کند و خداوند می فرماید به عزت و جلال خودم دیگر تو را نمی آمرزم. من نمیدانم که از آن گناه‌ها کرده ام که خدا قسم خورده نمی آمرزد.

 دیگر، خوف نسبت به آینده ام دارم که نمی دانم آینده چه می شوم؟ عاقبت به خیر می شوم یا عاقبت به شر. خیلی ها اولش خوب بودند وآخر عمر بد شدند. خیلی ها اول عمر بد بودند و آخر عمر خوب شدند و ما این ها را دیدیم. افرادی اول عمر خوب بودند حتی مجتهد و معمم، حالا ریشش تراشیده است. یک دسته هم می بینی اولش خیلی نا اهل و عرق خور بود، قمار باز بود، می رفت سینه می زد، امام حسین (ع) کمکش می کرد و دستش را می گرفت و توبه می کرد، دیگر لب به مشروب نمی زد.

دعایی که همیشه باید بخوانیم
«أللهم اجعل عواقب امورنا خیرا.» خدایا عاقبت امر ما را به خیر قرار بده. خدایا کاری کن ما عاقبت به خیر شویم. خیلی خوب است آدم خوف خدا را داشته باشد. حاج عباس قمی در نماز شب از خوف خدا هق هق گریه می کرد. با اینکه شاید این‌ها معصوم بودند و گناه نمی کردند، اما ترس خدا یک چیزی است. آدم بترسد و نمازش قضا نشود.

حتی نماز شبش از بین نرود نه نماز صبح. شما که طلبه هستید باید نماز شب بخوانی . اگر نماز شب نخوانید به درد طلبگی نمی خورید. اگر طلبه ای برای نماز صبح مادرش صدایش کند، این به درد نمی خورد . این باید برود و لبو بفروشد. آخرش هم اگر آخوند شود تیربارانش می کنند. این به درد طلبگی و آخوندی نمی خورد. طلبه و روحانی باید از همان اول رگ مقدسی داشته باشد. نماز شب خوان باشد، اهل توسل باشد، به نامحرم نگاه نکند، غیبت نکند، دروغ نگوید، تقوا داشته باشد، ترس خدا داشته باشد تا بتواند بعد ها مردم را هدایت کند. اگر خودش هدایت نشده باشد که نمی تواند دست دیگران را بگیرد.

قیمت اشکی که از خوف خداست
از حضرت رسول اکرم (ص) مروی است که فرمودند: «هیچ وقت جبرئیل (ع) به نزد من نیامد مگر اینکه از خوف خدا مرتعش و لرزان بود روزی آن حضرت از حضرت جبرئیل (ع) سوال کرد که چرا میکائیل را هرگز خندان نمی‌بینم؟ عرض کرد که از روزی که آتش جهنم خلق شده، میکائیل نخندیده است.»

از حضرت پیغمبر اکرم (ص) مروی است که فرمودند: «هیچ بنده مومنی نیست که از چشم او از خوف خدا اشکی بیرون نیاید اگرچه به قدر سر مگسی باشد و بر روی او بریزد مگر اینکه خدا آتش جهنم را بر وی حرام می کند.»
 
در پس هر گـریه آخر خنده ایست// مـرد آخربین مبارک بنده ایست.

 
پی نوشت ها:
1. سوره مبارکه اعراف آیه 154.
2.  سوره مبارکه الرحمن آیه 46.
3. سوره مبارکه بقره آیه 269.