خواب شگفت انگیز عشقى

میرزاده عشقى فرزند ابوالقاسم همدانى شاعر و فوق العاده حساس بود. وى در جریان جنگ جهانى جزء مهاجرین ایرانى بود و پس از مراجعه از زمره مخالفین 1919 بود و در دوره پـنـجـم مجلس به مدرس و طرفداران او خیلى نزدیک بود و در 24 ذیقعده 1342 اولیـن شـماره روزنامه قرن بیستم منتشر کرد. در روزنامه اش نیش هاى زهر آلودى بـه سـردار زد. کـه از زخـم هر خنجرى مؤ ثرتر و کارى تر بود چندى بعد عشقى خوابى دیده بود که جریانش را براى ملک الشعراء بهار اینگونه تعریف کرد.
خـواب دیـدم کـه در قـلمـسـتـان زرگـنـده مـشـغـول گردش هستم در حین گردش دخترى فـرنـگـى مـثـل آنـکـه بـا من سابقه آشنایى داشت نزدیک آمده بناى گله گزارى و بالاخره تـشـدد و تـغیر را گذاشت و با طپانچه اى که در دست داشت شش گلوله به طرف من خالى نـمـود بـر اثر صداى گلوله افراد پلیس ریختند و مرا دستگیر کرده در درشکه نشاندند کـه به نظمیه ببرند در بین راه من هر چه فریاد مى کردم که آخر مرا کجا مى برید شما بـایـد ضـارب را دسـتگیر کنید نه مرا، کسى به حرفم گوش نمى داد تا مرا به نظمیه بـردنـد و در آنـجـا بـه اطـاقـى شـبـیه زیرزمینى کشانیده محبوس کردند آن اطاق فقط یک روزنـه داشـت کـه از آن روشنایى به درون مى تابید من با وحشتى که داشتم چشم به آن روزنـه دوخته بودم ناگهان دیدم شروع به خاکریزى شد و تدریجا آن روزنه گرفته شد و من احساس کردم آنجا قبرى است ...
هـنـگـامـى که میرزا عشقى این خواب را حکایت مى کرد قیافه بهم زده وحشتناکى داشت و به دوسـتـانش پیشنهاد مى کند براى فرار از کشته شدن به طور ناشناس به روسیه فرار کنیم و مقدمات سفر را فراهم مى کند و قرار مى شود روز چهارشنبه زمان حرکت باشد.
در روز سـه شـنـبـه دوسـتـش رحـیم زاده صفوى انتظار او را مى کشید ولى خبرى از او نمى رسد لذا نوکرى را به خانه عشقى مى فرستد.

نـوکـر رحـیـم زاده صفوى حدود دو ساعت قبل از ظهر به خانه عشقى مى رسد و مى بیند که سر کوچه اتومبیلى ایستاده و دو نفر به سرعت به طرف آن مى روند که سوار شوند و از آن طرف صداى زنهاى همسایه را مى شنود که فریاد مى کنند خونخوارها جوان ناکام را کـشـتـنـد و عـجـب آن اسـت کـه در آن کوچه هیچ گاه منطقه گشت پلیس و ماءمورین تاءمینات نبوده در ظرف یک لحظه چند نفر پلیس و ماءمور امنیتى دوان دوان مى آیند و مانند اشـخـاصى که از آغاز و انجام قضیه مطلع باشند به خانه عشقى ریخته شاعر مجروح را بـیـرون کـشـیـده در یک درشکه که در سر کوچه آماده بود مى نشانند، عشقى که چشمش به مـحـمـد خـان نوکر رحیم زاده صفوى مى افتد فریاد مى زند محمد خان به رفقا بگو به داد من برسند محمد خان از این پاسبانها بپرس مرا کجا مى برند؟

بـابـا مـن نـمى خواهم به مریضخانه نظمیه بیایم ، مرا به مریضخانه آمریکایى ببرید...
و همین طور جملات را در خیابانها مخصوصا در خیابان شاه آباد با فریاد تکرار مى کرد، اما پلیسها گویا دستور مخصوصى داشتند و در اثر داد و فریاد عشقى راضى مى شوند اول او را بـه کـمـیـسـاریـاى دولت بـبـرنـد کـه از آنـجـا مـطـابـق مـیـل او بـه مـریـضـخـانه آمریکایى منتقل شود اما همین که درشکه به در کمیساریا مى رسد رئیس کمیساریا به پلیس ها فحاشى کرده مى گوید: چرا به نظمیه نمى برند.
بـه مـلک الشـعـراء بـهـار در مـجلس خبر مى دهند که عشقى او را در مریضخانه شهربانى خـواسـتـه بـلافـاصـله به شهربانى مى رود به او مى گویند باید از در طویله سوار بروید که مریضخانه آنجاست .
طـویـله سـوار حـیاط بزرگى داشت و در سمت چپ چهار اطاق کوخ مانند که سقف آنها گنبدى بـود و مـریضخانه نظمیه را تشکیل مى داد. اطاق اولى یک در به حیاط طویله داشت و یکى دو پـنـجـره بـه آن خـیـابـان باز مى شد از اطاق دومى دربندى به اطاق سومى راه داشت و بـقیه اطاق ها هیچگونه در و پنجره به خارج نداشت و روشنایى هر یک از آن اطاقها از یک روزنه مى رسید که در وسط گنبدى سقف قرار داست . ملک الشعراء چون وضع را چنین دید رو کـرد بـه رحـیـم زاده صـفـوى و گفت : خواب عشقى ـ خواب عشقى ـ زیر زمین و روزنه را تماشا کن ، آنوقت صفوى  خواب عشقى را بیاد آورده وقتى نگاه مى کند در اطاق چهارمى یک تختخواب مى بیند که میرزاده عشقى روى آن به خواب عبدى رفته و نور آفتاب از روزنه سقف به سینه او افتاده و شاید در آن لحظه که عشقى براى آخرین دم چشم بر هم مى نهاد نـور آن روزنـه به صورت آن مى تابید. این نکته که میرزاده عشقى هنگامیکه چشم بر هم مـى گـذارده اسـت مـژگـان او تـدریـجـا روى هم مى افتاده مانند همان حالتى بوده است که شاعر در خواب دیده بود که جلوى روزنه به تدریج خاک ریز شده راه نور بسته گشت.