شعر شروع مجلس

بعد از دادن سلام و صلوات و حمد ثناى الهى ، مداح ، مجلس را با شعر شروع مى کند. این بهترین حالت مجلس است که وقتى سلام داد، شعرى را با عنوان مقدمه مجلس ‍ شروع مى کند که پسندیده تر از حالتى است که بعد از سلام دادن ، مداح شروع به صحبت کردن و روضه خواندن کند. سعى کنید همیشه مجلس (حتى مجالس ‍ کوچک و توسلات مختصر) را با شعر آغاز نمائید تا حالت وزین ترى به خود بگیرد. شعرى که ابتداى مجلس خوانده مى شود مى تواند اشعارى از آقا امام زمان علیه السّلام باشد که در حال حاضر، مجالس بیشتر به این شکل شروع مى شوند و مى توان از اشعارى که در این زمینه سروده شده است استفاده نمود و از غزل هاى حافظ و یا غزل هاى حضرت امام (رحمة الله علیه ) استفاده کرد مثلاً:

روى تو کس ندید و هزارت رقیب هست
در غنچه اى هنوز و صدت عندلیب هست
هر چند دورم از تو که دور از تو کس مباد
اما امید وصل تواءم عن قریب هست
گر آمدم به کوى تو چندان غریب نیست
چون من در این دیار هزاران غریب هست
عاشق که شد یار به حالش نظر نکرد
اى خواجه درد نیست و الا طبیب هست

و یا از اشعار اخلاقى ، که در مذمت نفس سروده شده و یا اشعار مناجاتى استفاده کرد که این گونه ، اشعار مناسب مجالس دعا و زیارات مى باشد مثلاً در شبهاى ماه مبارک رمضان و یا قبل از دعاى کمیل و... مثلاً این شعر:

یا رب ار نگذرى از جرم و گناهم چه کنم
ندهى گر به در خویش پناهم چه کنم
گر برانى و نخواهى و کنى نومیدم
به که روى آرم و حاجت زکه خواهم چه کنم
گر بخشى گنهم شرم مرا آب کند
ور نبخشى تو بدین روى سیاهم چه کنم
نتوانم کنم انکار گنه یک ز هزار
تو که بودى به همه حال گواهم چه کنم
بارلها! کرمى مرحمتى امدادى
کاروان رفته و من مانده به راهم چه کنم

و یا از اشعارى استفاده نماید که در مدح ائمه معصومین علیهم السّلام سروده شده که در گذشته خواندن این گونه اشعار، جایگاه بهترى در مجالس داشته است . اشعارى که در مدح اهل بیت علیهم السّلام سروده شده و بسیار ساده و بى پیرایه است و بیشتر در مدح اباعبدالله الحسین علیه السّلام سروده مى شده که البته هنوز هم در هیئاتى که به سبک سنتى عزادارى مى نمایند، این اشعار به چشم مى خورد، مثل این شعر:

اى چراغ شام تارم یا حسین
اى امید روزگارم یا حسین
اى قرار قلب زار عاشقان
من ز هجرت بى قرارم یا حسین
من گداى لطف و احسان تواءم
اى تو لطف بى شمارم یا حسین
من به درگاهت غلامى روسیاه
یا که عبدى شرمسارم یا حسین
چشم امیدم قیامت سوى توست
اى به محشر غمگسارم یا حسین
در قیامت من چه غم دارم به دل
گر تو باشى در کنارم یا حسین
من دل افگار و پریشان تواءم
اى شفاى قلب زارم یا حسین
و یا این شعر:
مهر تو را به عالم امکان نمى دهم
این گنج پر بهاست که من ارزان نمى دهم
نام تو را نزد اجانب نمى برم
چون اسم اعظم است به دیوان نمى دهم
گر انتخاب جنت و کویت به من دهند
کوى تو را به جنت و رضوان نمى دهم
جان مى دهم به شوق وصال تو یا حسین
تا بر سرم قدم ننهى جان نمى دهم
اى خاک کربلاى تو مهر نماز من
این مهر را به مهر سلیمان نمى دهم
من را غلامى تو بود تاج افتخار
این تاج را به افسر شاهان نمى دهم

شعر اول مجلس ، هر قسمى از این سه دسته که باشد باید به عنوان مقدمه توسل از آن بهره جست و باید توجه داشت که نباید آن را اصل قرار داد، تا جا براى اشعار روضه هم وجود داشته باشد. البته این بدان معنى نیست که با این اشعار نمى شود مجلس گردانى کرد، خیر. مقصود این مى باشد که اگر قرار است بعد از این اشعار، شعر دیگرى خوانده شود، باید از اطاله دادن آن پرهیز کرد تا سبب خستگى مستمع نشود و بار شعر را در اشعار بعدى بیشتر کرد. چون خواندن این اشعار، جنبه مقدمه دارد و به سبب آماده شدن مستمع ، براى گوش دادن روضه خوانده مى شود زیرا در اول مجلس ، مستمع هنوز، آمادگى روضه گوش کردن را ندارد و باید او را آماده ساخت و هر کجا که مداح احساس کرد مستمعش آماده شده ، باید مقدمه را تمام کند و به خواندن روضه و اشعار مربوط به آن بپردازد.