آنچه که قبل و پس از مرگ مسلمانى باید بداند

انسان از دو چیز بدش مى آید
ان رسول الله (ص ) قال : شیئان یکرههما ابن آدم ، الموت ، و الموت راحة المؤ من من الفتنة ، یکره قلة المال ، و قلة المال اقل للحساب .
پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود: دو چیز است که انسان از آن بدش ‍ مى آید و کراهت دارد (یکى ) مرگ است ، و حال آنکه مرگ راحتى مؤ من است از فتنه ، (و دومى ) کمى مال است در حالیکه کمى مال حسابش در قیامت کمتر است .
زیاد به فکر مرگ باشید
قال رسول الله (ص ): اکثروا من ذکر هادم اللذات
پیامبر اکرم صلوات الله و سلامه علیه فرمود: زیاد به یاد از بین برنده و نابود کننده لذتها و خوشیها باشید.
یاد مرگ شما را به عمل وامى دارد
عن ابى بصیر قال : قال لى الصادق علیه السلام : اما تحزن ؟ اما تهتم ؟ اما تاءلم قلت : بلى والله ، قال : فاذا کان ذلک منک فاذکر الموت و وحدتک فى قبرک ، و سیلان عینیک على خدیک ، و تقطع او صالک ، و اکل الدود من لحمک ، و بلاک و انقطاعک عن الدنیا، فان ذلک یحثک على العمل و یردعک عن کثیر من الحرص على الدنیا.
ابوبصیر گوید امام صادق علیه السلام به من فرمود آیا محزون و غمگین و دردمند نیستى ؟ عرض کردم ، چرا به خدا قسم ، امام صادق فرمود: هرگاه چنین باشى به یاد مرگ باش ، و به یاد تنهائى در قبر باش ، و به یاد گریه ات و ریختن اشگهایت بر گونه هایت باش ، و به یاد این باش که خویشان و اقوامت تو را رها مى کنند و به یاد این باش که کرمها (در قبر) از گوشت (بدنت ) خواهند خورد، و به یاد بلا و جدا شدنت از دنیا باش ‍ همه اینها تو را به عمل وامى دارد و زابسیارى حرص بر دنیا تو را باز مى دارد.

وصیت از نظر قرآن
خداوند متعال در قرآن در سوره بقره آیه 179 درباره وصیت مى فرماید:
کتب علیکم اذا حضر احدکم الموت ان ترک خیرا الوصیة للو الدین و الاقربین بالمعروف حقا على المتقین .
بر شما مقرر شد که چون یکى از شما را مرگ فرا رسد، اگر مال و ثروتى از خود به جاى گذاشته ، براى پدر و مادر و خویشاوندان به اقتضاى عدالت که شایسته پرهیزکاران است وصیت کند.
فمن بدله بعد ماسمعه فانما اثمه على الذین یبدلونه ان الله سمیع علیم .
و هر کسى بعد از این که وصیت را از (وصیت کننده ) شنیده باشد عوض ‍ کند و تغییر دهد گناه آن فقط به عهده کسى است که (وصیت را) عوض ‍ کرد و تغییر داده و خدا شنوا و دانا است (و اگر دیگران نمى فهمند او که باید بداند مى داند)
فمن خاف من موص جنفا او اثما فاصلح بینهم فلااثم علیه ان الله غفور رحیم .
و هر کسى بترسد که از وصیت کننده خطا یا ناروائى سرزند و اصلاحشان دهد، گناهى مرتکب نشده ، خداوند بخشنده و مهربان است .
وصیت از نظر روایات
(( قال رسول الله صلى الله علیه و آله : الوصیة حق على کل مسلم .
حضرت رسول صلى الله علیه و آله و سلم فرمود: وصیت بر هر مسلمانى حق است (و هر مسلمانى باید وصیت کند) و نیز آن حضرت فرمود:
ماینبغى لامرء مسلم ان یبیت لیلة الا و وصیتة تحت راءسه .
سزاوار نیست براین انسان مسلمان که شبى را بیتوته کند، مگر اینکه (حتما) وصیتنامه اش (باید) زیر سرش باشد.
و نیز آن حضرت فرمود:
من مات بغیر وصیة مات میتة جاهلیة .
کسى که بدون وصیت از دنیا برود به مرگ جاهلیت مرده است .
کسى که وصیت نکند گناهکار است
عن جعفر بن محمد، عن ابیه علیهماالسلام قال : من لم یوص عند موته لذوى قرابیه ممن لایرثه فقد ختم عمله بمهصیة
امام باقر علیه السلام فرمود: کسى که در هنگام مرگش (حتى ) براى خویشانى که از او ارث نمى برند، وصیت نکند، عملش را به معصیت ختم مى کند.
ضمنا همین روایت بدون ((ممن لایرثه )) هم نقل شده که در این صورت معنایش اینگونه مى شود: کسى که در هنگام مرگش براى خویشاوندانش وصیت نکند عملش را ختم به معصیت مى کند.
وصیت در مورد دیون و بدهى به مردم واجب است
قال امیرالمؤ منین علیه السلام : الوصیة تمام مانقض من الزکاة .
امیرالمؤ منین على علیه السلام فرمود: وصیت جبران آن چیز است که از زکات (و خمس و واجبات و خیرات ) ناقص و ناتمام مانده و (خلاصه وصیت جبران بدهکارى ها است ).
کسى که خوب وصیت نکند عقل او ناقص است
قال رسول الله (ص ): من لم یحسن وصیته عند الموت کان نقضا فى مروته و عقله .
حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود: کسى که در هنگام مرگ خوب وصیت نکند، عقل و مروتش ناقص است .
در مراسم عزاى میت باشتاب باید شرکت کرد
ان النبى صلى الله علیه و آله قال : اذا دعیتم الى العرسات فابطوا، فانها تذکر الدنیا و اذا دعیتم الى الجنائز فاسرعوا، فانها تذکر الاخرة .
پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم فرمود: وقتى که به مجالس ‍ عروسى دعوت شدید، تاءنى کنید و شتاب نکنید، زیرا این مجالس ‍ انسان را به یاد دنیا مى اندازد و هنگامى که به مراسم عزادارى میت دعوت شدید، شتاب کنید، چون انسان رابه یاد آخرت مى اندازد.