حقوق استاد وآداب تحصیل علم

امیرالمؤ منین علیه السلام فرمود: عالم حقوق زیادى بر عهده شما مردم دارد .بعضى از آنها عبارتند از:
1 - بیش از اندازه از او سؤ ال نکنى .
2 - در پاسخ گفتن به سؤ ال دیگران بر او سبقت نگیرى .
3 - اگر نخواست پاسخ سؤ ال را بدهد ،اصرار بر پاسخگوئى نکنى .
4 - هنگامى که از سؤ ال و جواب خسته شد، گوشه لباس او را نگیرى که به سؤ ال من پاسخ دهید.
5 - براى نشان دادن او با دست به وى اشاره نکنى .
6 - با اشاره چشمت با او سخن نگوئى .
7 - بطور محرمانه و خصوصى در حضور جمع با او سخن نگوئى .
8 - در مقام شناخت عیوب وى بر نیایى .
9 - نگوئى نظر فلان شخصیت و دانشمند مخالف نظر شما است .
10 - راز او را افشاء نکنى .
11 - از هیچکس نزد او غیبت ننمائى .
12 - در حضور و غیاب او آبروى او را حفظ کنى .
13 - هنگام ورود به مجلس به جمع سلام کن و بطور خاص بر او تحیت بگو.
14 - در مجالس در مقابل او بنشین .
15 - اگر حاجتى داشتى از سایر مردم در خدمت به او سبقت بگیر.
16 - از طولانى شدن سخنان او افسرده و ملول نشوى .زیرا عالم مانند درخت خرما ثمره اش شیرین و دلنشین است . پس منتظر باش تا زمانى که از آن درخت بر تو منفعتى فرو ریزد.
در پایان فرمود:العالم بمنزلة الصائم القائم المجاهد فى سبیل الله ، و اذا مات العالم انثلم فى الاسلام ثلمة لاتسد الى یوم القیامة ، و ان طالب العلم لیشیعه سبعون الف ملک من مقربى السماء
عالم به منزله انسان روزه دار و شب زنده دار و قیام کننده به انجام تکالیف شرعیه و جهاد کننده در راه خدا است . (از همه این ثوابها بر خوردار است .) هر گاه عالمى از این جهان فانى رخت بر بندد، خلاء و رخنه اى در اسلام وارد مى شود که تا روز قیامت پر نشود و جبران نگردد. و طالب علم را هفتاد هزار فرشته از فرشتگان مقرب آسمان تشییع کنند.